Van wie was Franz Joseph I of Austria?

Franz Joseph I or Francis Joseph I (German: Franz Joseph Karl [fʁants ˈjoːzɛf ˈkaʁl]; Hungarian: Ferenc József Károly [ˈfɛrɛnt͡s ˈjoːʒɛf ˈkaːroj]; 18 August 1830 – 21 November 1916) was Emperor of Austria, King of Hungary, and the ruler of the other states of the Habsburg monarchy from 2 December 1848 until his death in 1916. In the early part of his reign, his realms and territories were referred to as the Austrian Empire, but in 1867 they were reconstituted as the dual monarchy of Austria-Hungary. From 1 May 1850 to 24 August 1866, he was also president of the German Confederation.

In December 1848, Franz Joseph's uncle Emperor Ferdinand I abdicated the throne at Olomouc, as part of Minister President Felix zu Schwarzenberg's plan to end the Hungarian Revolution of 1848. Franz Joseph then acceded to the throne. In 1854, he married his first cousin Duchess Elisabeth in Bavaria, with whom he had four children: Sophie, Gisela, Rudolf, and Marie Valerie. Largely considered to be a reactionary, Franz Joseph spent his early reign resisting constitutionalism in his domains. The Austrian Empire was forced to cede its influence over Tuscany and most of its claim to Lombardy–Venetia to the Kingdom of Sardinia, following the Second Italian War of Independence in 1859 and the Third Italian War of Independence in 1866. Although Franz Joseph ceded no territory to the Kingdom of Prussia after the Austrian defeat in the Austro-Prussian War, the Peace of Prague (23 August 1866) settled the German Question in favour of Prussia, which prevented the unification of Germany from occurring under the House of Habsburg.

Franz Joseph was troubled by nationalism throughout his reign. He concluded the Austro-Hungarian Compromise of 1867, which granted greater autonomy to Hungary and created the dual monarchy of Austria-Hungary. He ruled peacefully for the next 45 years, but personally suffered the tragedies of the execution of his brother Emperor Maximilian I of Mexico in 1867, the suicide of his son Rudolf in 1889, and the assassinations of his wife Elisabeth in 1898 and his nephew and heir presumptive, Archduke Franz Ferdinand, in 1914.

After the Austro-Prussian War, Austria-Hungary turned its attention to the Balkans, which was a hotspot of international tension because of conflicting interests of Austria with not only the Ottoman but also the Russian Empire. The Bosnian Crisis was a result of Franz Joseph's annexation in 1908 of Bosnia and Herzegovina, which had already been occupied by his troops since the Congress of Berlin (1878). On 28 June 1914, the assassination of Archduke Franz Ferdinand in Sarajevo resulted in Austria-Hungary's declaration of war against the Kingdom of Serbia, which was an ally of the Russian Empire. This activated a system of alliances declaring war on each other, which resulted in World War I. Franz Joseph died in 1916, after ruling his domains for almost 68 years. He was succeeded by his grandnephew Charles I & IV.

Katharina Schratt (Baden bei Wien, 11 september 1853 - Wenen, 17 april 1940) was een Oostenrijks actrice en de langjarige vertrouwelinge, vriendin en -mogelijk- maîtresse van de Oostenrijkse keizer Frans Jozef I.

Schratt was de enige dochter van een kantoorboekhandelaar. Al op zesjarige leeftijd ontdekte ze haar liefde voor het theater. De poging van haar ouders om haar hier in te remmen, moedigde haar eerder aan. Als zeventienjarige debuteerde ze bij de theaterschool in haar geboorteplaats Baden. Daarna volgde een aanstelling bij het Hoftheater in Berlijn. Daar bleef ze slechts enkele maanden. Ze keerde terug naar Oostenrijk om te gaan werken bij het stedelijk theater. Niet lang daarna trad ze toe tot het Hofburgtheater en groeide in korte tijd uit tot een van de populairste actrices van Oostenrijk. In 1879 trouwde ze met de Hongaarse edelman Nicolaas Kiss de Itebe, met wie ze in 1880 een zoontje kreeg: Anton Kiss.

In het Hofburgtheater zag Frans Jozef haar voor het eerst, toen ze in 1883 de rol van Katharina speelde in De getemde feeks van William Shakespeare. Meteen daarop had ze -net als alle andere vaste acteurs van het Hofburgtheater, die immers in dienst waren bij het hof- een eerste audiëntie bij de keizer. De keizer was op slag verliefd op haar. In de tijd die daarop volgde bezocht de keizer, die voordien nooit een frequent schouwburgbezoeker was, regelmatig het Hofburgtheater. Dat was voor hem een gemakkelijke gang, omdat het theater vanuit zijn eigen woonvertrekken in de Hofburg te bereiken was.

In 1885 ontmoetten de keizer en Schratt elkaar weer en vanaf dat moment groeide een relatie, die zeer ondersteund werd door Frans Jozefs vrouw Elisabeth. Voor Elisabeth, die geen liefde meer voelde voor Frans Jozef, maar hem wel respecteerde en waardeerde, was het een troostrijke gedachte dat haar man gezelschap zou hebben wanneer zij -tijdens haar vele buitenlandse reizen - afwezig zou zijn. Of de liefde tussen Schratt en Frans Jozef ook daadwerkelijk werd geconsummeerd is onduidelijk. In de vele nagelaten brieven van de keizer aan Schratt wordt daar nooit op gezinspeeld. Wel is duidelijk dat de keizer zeer op haar gezelschap gesteld was. Hij nam haar regelmatig mee uit wandelen, gaf haar kostbare geschenken en kocht voor haar zowel in Wenen als in Ischl luxueuze behuizing. Het feit dat Elisabeth deze verhouding aanmoedigde, maakte ook de zaken aan het hof minder gecompliceerd. La Schratt kon immers regelmatig op bezoek komen en als Freundin der Kaiserin worden aangekondigd of geïntroduceerd. Na Elisabeths dood, in 1898, werd de relatie wat dat betreft ingewikkelder. Frans Jozefs dochter, Valerie trachtte zelfs haar vader aan te zetten tot een huwelijk met de zuster van Elisabeth, de inmiddels weduwe geworden gravin Mathilde Trani, opdat Schratt opnieuw zou kunnen optreden als die Freundin papa's Frau. Wat daar van zij, de keizer hertrouwde niet en kon - hoewel daar even sprake van leek te zijn - evenmin met Schratt trouwen, omdat die nog getrouwd was. De relatie tussen de keizer en de actrice bleef tot zijn dood in 1916 bestaan.

Schratt was teleurgesteld dat de keizer haar niet in zijn testament bedacht had. Ze leefde vanaf 1916 tot haar dood in 1940 tamelijk sober, van de opbrengst van de verkoop van de verschillende geschenken die ze in de loop der jaren van de keizer had ontvangen.

Anna Nahowski (* 18. Juni 1859 als Anna Nowak in Wien; † 23. März 1931 ebenda) war in den 1870er und 1880er Jahren Geliebte von Kaiser Franz Joseph I. von Österreich.